Šifra

160101

Naziv predmeta

Biologija sa humanom genetikom

Nastavnik

Doc.dr Bojan Damnjanović

Status predmeta

Obavezni

Godina

I

Semestar

1

Uslov

Nema

Matičnost predmeta

Naučna oblast

Prirodne nauke

Naučno polje

Biološke nauke

Uža naučna oblast

Biologija ćelije, mikrobiologija

Opis predmeta

Cilj

Tokom teorijskih interaktivnih predavanja razmatra se: razvoj nauke citologije, evolucija ćelije, život i živi sistemi, virusi, prokarioti, eukariotska ćelija, hemijski sastav ćelije, nukleinske kiseline, DNK, vrste RNK, replikacija DNK, biosinteza proteina (transkripcija), translacija, membranski sistem ćelije, biohemijski sastav membrana, direktni i indirektni transport kroz plazmalemu, citosol, citoskelet, organele citosola, ribosomi, endoplazmatski retikulum, Goldžijev aparat, lizozomi, peroksizomi i endosomi, mitohondrije, ćelijsko jedro, hromatin, nukleolus,  hromosomi, numeričke aberacije, hromatin, ćelijski ciklus, mitoza, kontrola ćelijskog ciklusa, faktori rasta, mejoza, ćelijska smrt, ćelijska adhezija i kretanje ćelije, kancerogena transformacija ćelija. Kolokvijumi, kvizovi, seminarski rad i na kraju - Završni ispit -Test.

Ishodi učenja na nivou predmeta

Upoznavanje studenata sa osnovnim znanjima o ćeliji sa posebnim osvrtom na značaj genetičkih činilaca u njenom funksionisanju. Objašnjena osnovnih fiziko-hemijskih zakonitosti i molijekulske osnove života. Obrazovanje i osposobljavanje studenata i medicinskih sestara za stručni, naučni i pedagoški rad u različitim oblastima biomedicinskih nauka i prohodnost za dalje usavršavanje.

Sadržaj predmeta-teorijska nastava

Koncepcija predmeta Biologija sa humanom genetikom i njihov značaj za studente:

• Metodologija istraživanja u biologiji ćelije i genetike.
• Evolucija ćelije.
• Osnovne karakteristike ćelija prokariota i eukariota; hemijski sastav ćelije; plazma membrana (građa plazma membrane); mehanizmi transporta kroz plazma membranu; citoplazmatske organele: nukleus i nukleolus, endoplazmatski retikulum, Goldžijev aparat, lipozomi, peroksizomi, mitohondrije, ribozomi, citoskeletni elementi-mikrotubule, aktinski filamenti i intermedijalni filamenti.
• Nasledna osnova i njena funkcija. DNK i RNK- struktura i biološka uloga, genetički kod, replikacija DNK molijekula, transkripcija, translacija, regulacija genske aktivnosti kod prokariota i eukariota.
• Ćelijski ciklus, hromozomi čovjeka, mitoza,  mejoza, gametogeneza, fertilizacija i rano embrionalno razviće čovjeka.
• Mendijelova pravila, geni, genotip i fenotip, monohibridno, dihibridno, intermedijarno i kodominantno ukrštanje.
• Hromozomske aberacije: numeričke i strukturne, Robertsonove translokacije, genske mutacije, rodoslovna stabla, monogenske bolesti i načini nasleđivanja monogenskih bolesti, genetičke metode prenatalne dijagnostike.
•  Mehanizmi reparacije DNK.
• Onkogenetika.

Sadržaj predmeta-praktična nastava

• Mikroskop i mikroskopiranje, vrste mikroskopa. Veličina i oblik ćelija i jedara, embrionalno poreklo ćelija, plazma membrana, citoplazmatske organele, interfazno jedro, hromatin. Ćelijski ciklus, dioba ćelija; mitoza i mejoza. Replikacija, transkripcija i translacija, Hromozomske aberacije: numeričke i strukturne; mutacije gena. Struktura i funkcija različitih tipova ćelija: ćelije epitelnog, vezivnog, mišićnog i nervnog tkiva, Mendijelova pravila, geni, genotip i fenotip, monohibridno, dihibridno, intermedijarno i kodominantno ukrštanje.

Metode izvođenja nastave

Interaktivna predavanja ilustrovana slajdovima i video klipovima, laboratorijske vježbe, rješavanje zadataka iz genetike

Oprema za izvođenje nastave predmeta

Mikroskop.

Literatura-obavezna

1. Diklić V., Kosanović M., Dukić S., Nikoliš J.: Biologija sa humanom genetikom.- Beograd: Grafopan, 2001.
2. Hristić M.: Biologija sa osnovama humane genetike.- Beograd: autori, 2000.

Literatura-preporučena

1. Potparević B., Hristić B.: Praktikum iz Biologije sa humanom genetikom.- Beograd: Univerzitet u Beogradu-Farmaceutski fakultet, 2011.
2. Đelić N., Stanimirović Z.: Principi genetike.- Beograd: Elit-Medica, 2009.

Metrika predmeta

ECTS

Nastavne aktivnosti

Samostalni rad studenta (SRS)

Ukupno časova

Predavanja

Vježbe

Drugi oblici nastave (DON)

5

30

30

/

90

150

Vrednovanje rada studenta

Predispitne obaveze

Završni ispit

Ukupno

Predavanja

Vježbe

Kolokvijum

Drugi oblici nastave (DON)

Pismeni

Usmeni

100

5

15

30

50

/